Tâm hạnh
người tu, nói cho rõ là tâm hạnh của Phật tử, hay tâm của Phật và hạnh của
Bồ-tát. Chúng ta nói về tâm của Phật và đệ tử Phật. Phật dạy Ngài trải qua vô
lượng kiếp tu, nhưng chủ yếu tu cho được tâm Phật mới thành Phật. Chúng ta được
mệnh danh là đệ tử Phật thì phải đi con đường của Phật; nếu đi lệch hướng,
không phải là Phật tử, nhưng thành tà ma, trở thành phá pháp Phật, hay là đứa
con hư, con phá sản.
Vì vậy, ta chọn con đường Phật đi, nhất định phải đi theo
thì đầu tiên coi Phật dạy tu tâm thế nào.
Phật dạy tâm là chủ sanh ra vạn pháp, có thể sanh pháp lành và nghiệp ác. Nếu
phát triển tâm lành, chúng ta sẽ đi lên Hiền thánh, Tiên, Phật; ngược lại là
con đường đi xuống, tức con đường tà, con đường ma mà chúng ta phải tránh. Ma
là gì, tà là gì? Tà là sai trái, ma là tâm tham lam, ác độc. Ma thuộc về ác,
nói thêm là thầy tà bạn ác là làm bạn với ma, chết phải sa ác đạo. Tất cả những
thứ này do tâm dẫn.
Phật nói những kiếp xa xưa về trước, Ngài cũng sai lầm, có lúc đi theo thầy tà
làm những việc mà người nhẹ dạ dễ tin. Trước mắt là gặp thầy tà thường nói đúng
gia đạo và hoàn cảnh của ta, nên đa số được người tin là tà có cái giỏi đó.
Nhưng nó nói đúng hoàn cảnh mình mà tin theo là chắc chắn chết. Phật dạy tin
luật nhân quả, nhưng thầy tà dạy không tin nhân quả, chỉ tin khôn ngoan xảo
trá. Thí dụ có xe hư muốn bán được, xin thầy tà cho cái phép để bán. Xe cũ mà
muốn bán nhiều tiền do tâm tham lam xấu, muốn đổ cái hư cho người để lấy tiền
nhiều. Có người nhờ thầy chú nguyện bán gì đó. Thầy hỏi đồ này có tốt thiệt
không. Phật thì chân thật, bất hư, không dối gạt. Món đồ này trị giá một trăm
triệu, nhưng cần tiền nên bán hạ còn chín chục triệu, thì ta cầu nguyện được
Phật chứng, được Hộ pháp thiện thần thấy ta cần bán chỉ cho ta người cần mua,
cả hai đều vui. Là Phật tử, chúng ta nên cân nhắc điều này, họ mua được hàng rẻ
thì mừng là ta đem lại cho người tâm an vui. Ta muốn trời Phật giúp ta để người
bị lầm thì trời Phật không làm điều sai trái này, chỉ có tà ma làm. Làm bạn với
ma thì phước ta giảm lần, biết ta sẽ đi vào địa ngục. Làm việc xấu thì hậu quả
thế nào? Thí dụ ta mua đồ xài không được, vì bị tà ma ếm rồi, lúc đó ta bị ma
làm mờ mắt, tâm không sáng suốt, nên họ nói ta nghe, nhưng về nhà, ta tỉnh lại.
Họ nói mình nghe, vì lúc đó tâm mình mê rồi, nên mở két đưa tiền cho họ, nhưng
họ đi rồi, thì biết mình bị gạt, nên mình hận, buồn, đau khổ. Những người
chuyên môn lừa đảo như vậy chỉ được một, hai lần và lần lần, họ bị mắc bùa, vì
họ sử dụng bùa, bị ma ám, nên họ trở thành khờ dại. Người bị bùa mê thuốc lú,
con người tệ lần, đến cuối cùng, không còn ai tin theo, bị bỏ rơi là đọa địa ngục.
Khi Phật tại thế, có người thông minh, giỏi, nhưng tâm bất chính, tâm tà là Đề
Bà Đạt Đa chuyên luyện bùa chú, làm được việc kinh thiên động địa, có thể
thuyết phục vua A Xà Thế và thuyết phục cả năm trăm đệ tử Phật, khiến họ cùng
thưa với Phật rằng Phật lớn tuổi rồi, nên giao quyền lãnh đạo Tăng chúng cho Đề
Bà Đạt Đa, chúng tôi tín nhiệm ông ấy. Ma cao gấp mười lần Phật là vậy, vì nó
làm việc tà; trong khi Phật dạy người làm đúng. Tà có thể thi thố, có thể biến
đá thành vàng, nên Phật nói, nếu tin theo Đề Bà, Phật không ngăn. Từ đó trong
suốt ba năm, Phật ẩn cư trong rừng, sống trong thiền định, không làm. Còn những
người tin tà ma thì phát, nhưng bạo phát bạo tàn, thì khi đó nghiệp đổ ra, ốm
đau, gây gổ với nhau, mới đi tìm Phật, nghĩ đến lúc sống với Phật, tâm được an
lành, nay theo tà thì khổ quá mới tìm Phật và Ngài độ họ lại.
Tâm ta tà mới bị thầy tà dụ dỗ. Nếu ta giữ tâm chánh niệm thì không có tà ma
nào dụ được. Thí dụ có người đến, ta theo Phật sẽ có cảm giác người này là tà. Tôi
có kinh nghiệm này. Người tà tâm, tâm họ không chính thì ánh mắt họ điên đảo.
Mình nhìn thẳng vào mặt họ, thấy họ tà, thì mình không bị tà ám. Mình sống
trong thế giới này dễ bị quỷ nhiếp trì, vì trong tâm chúng ta có ma tham, ma
giận, ma kiêu căng. Ma tham trong lòng chúng ta, hay lòng chúng ta còn nhiều
ham muốn mới bị ông thầy tà dụ ta bằng cách cho mình bùa để được. Mình bằng
lòng là bị mắc bùa. Nếu tâm mình chính, nghĩ đến Phật thì bùa gì, ma gì làm hại
được. Ở Ta-bà mà chúng ta đang sống là thế giới ma. Chết thành ma và sống lại,
ma thành người, nhưng khi ma chưa đầu thai, nó coi ai nhẹ bóng vía dựa vô năm,
ba phút để nói gì đó, rồi cũng xuất ra. Con ma muốn thưa với thầy điều gì đó,
nhưng là ma làm sao nói được, nên nó coi mình hơi lơ lửng thì nhập vô để thưa
với thầy việc này việc kia. Thầy hỏi bà tên gì? Nếu nói đúng tên thì đó là
người, nhưng nói tên sai, thầy biết nó là ma, thì thầy dạy con ma về chùa nghe
kinh để giải nghiệp, đừng làm ma, là nó xuất ra.
Ở thế giới này, ta và ma gần nhau, vì ai cũng giận, kiêu căng, tánh xấu nhiều,
còn người đến với Phật rất khó, những người chịu đến đây nghe pháp được, tụng
kinh được là nhờ có căn lành rồi, không dễ đâu. Trong tâm chúng ta có hai phần
là thiện và ác. Ác hoàn toàn là ma, nhưng có thiện có ác là người. Người tội
nhiều phước ít, tức ác nhiều thiện ít thì khổ đau nhiều, rất khó tu. Người
phước nhiều, cuộc sống sẽ được hạnh phúc, dễ tu. Nếu chúng ta nghiệp nặng
thường sanh vô nhà nghèo khó, khổ sở và chúng ta lại có thân bệnh hoạn, ngu
dốt, độc ác, khờ khạo, những thứ này tiêu biểu cho nghiệp ác. Nếu sanh trong
gia đình tương đối khá, cơ thể tốt, thông minh là có thiện nghiệp.
Ác nghiệp nhiều, khó tu và nếu như vậy, ta tu thường gặp những trở ngại nhiều
mà người giúp đỡ ít, nên chúng ta khó vượt qua. Tu kinh Pháp hoa,
Phật nói phải vượt qua được ranh giới giữa tâm Phật và tâm ma. Khó thì thiệt
khó, nhưng nếu nhận ra được Chánh pháp thì dễ tu, không khó, còn không biết thì
khó. Tâm ta và nghiệp ta như vậy, nhưng có sẵn căn lành, chúng ta phát triển
căn lành này, để nghiệp ác một bên, để cái bệnh, nghèo đói, xấu xí một bên, thì
ta sẽ vượt được ranh giới xấu để ta vào cửa Bát-nhã. Vì vậy, nếu ta có căn lành
thì sử dụng căn lành này để vượt qua. Trong phẩm Thí dụ thứ ba của kinh Pháp
hoa, ông trưởng giả vào Nhà lửa có đủ thứ loài trong đó, nhưng ông chỉ cứu
được những đứa con của Phật là Thanh văn, Duyên giác và Bồ-tát là những người
đã từng trồng căn lành ở Phật quá khứ. Mình sung sướng vì là con Phật, nên được
Phật cứu, vượt qua ranh giới Nhà lửa. Chỉ có ba hạng là Thanh văn, Duyên giác
và Bồ-tát ra khỏi Nhà lửa được. Ta xét xem mình thuộc hạng nào. Hạng Thanh văn
là nghèo đói, bệnh hoạn, ốm đau cũng được Phật cứu. Thầy sanh trong gia đình
nghèo, thân thể thường đau yếu; nhưng nhờ căn lành, xuất gia, quyết tâm tu,
vượt qua được ranh giới Nhà lửa thì thầy thoát được bệnh hoạn, vì là con Phật
không có tánh tham lam, ích kỷ.
Người làm công hèn hạ khác với cùng tử trong kinh Pháp hoa. Người
hèn hạ muốn hưởng thụ, không muốn làm. Cùng tử muốn làm, không muốn hưởng là
con Phật. Nói nghèo thì tham, nhưng mình tu thì nghèo mà không tham và biết
tham sẽ nghèo, nên diệt ngay tánh tham. Thầy lang thang nghèo đói lâu ngày, nên
thấy gì cũng muốn ăn. Vào học ở Phật học đường Nam Việt, một hôm lên mâm cơm có
một miếng đậu hủ cắt làm bốn, nhưng có một người bệnh, nên thầy vội gắp vô chén
mình hai miếng đậu hủ, như vậy là tham, vì đói lâu ngày, nên lấy được cái gì là
lấy và tìm cách bào chữa cho mình rằng ăn như vậy là ăn giùm người bệnh, không
sao. Hai thầy ngồi cùng mâm nhìn thầy với ánh mắt lạ lùng, làm thầy phải suy
nghĩ, như vậy mình không giống Phật, không phải con Phật. Tu hành là phải
chuyển từ tâm ma sang tâm Phật, nên thầy lên chánh điện lạy sám hối cho tiêu
cái lỗi này và phát nguyện không làm vậy nữa và sẽ làm ngược lại, thì bữa sau
cũng bốn người một phần ăn nhưng chỉ còn ba người. Thầy nói tôi bệnh, không ăn,
để hai thầy kia mỗi người được hai quả chuối.
Sám hối là mình tự phạt mình thì tâm tham bỏ lần, không dám nữa là hàng phục
được tâm ma, bấy giờ tâm Phật hiện ra. Có tâm tham thì giành quyền lợi của
người khác, khi cắt được tâm tham, tâm ta đứng yên là tâm Phật, hay tâm thương
người. Mình tự phạt tâm ma, không cho mình ăn, nhưng tâm Phật sanh ra thì mình
thương người, nhường cho người khác ăn. Từ tâm thương người mới dẫn đến hành
động cứu người là hành động của Bồ-tát. Đi theo lộ trình Phật, gặp người khổ,
ta cứu, có khả năng nào giúp đỡ được, ta sẵn lòng làm là hành động của Bồ-tát
và tâm của Phật. Tâm và việc làm của người tu khác với tâm của ma. Tất cả chúng
ta là con Phật nên cố gắng tu được tâm thương người và hành động cứu đời, chắc
chắn được Phật hộ niệm về cõi Phật.
Hòa thượng Thích Trí Quảng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét